კახური დოლის პური ხორბალი
საზოგადო სახელი : ხორბალი
სახესხვაობის სახელწოდება : Triticum aestivum L. var. aestivum
ჯიშის სახელწოდება: კახური დოლის პური : Triticum aestivum ‘Kakhuri Dolis Puri’
წარმოშობა /გავრცელება/დარაიონების წელი/რეგიონი - კახეთის ადგილობრივი აბორიგენული ჯიშ–პოპულაციაა. გავრცელებული იყო მთელ კახეთში ზღვის დონიდან 800-900 მატრამდე.
მოკლე აღწერა : განვითარების ტიპის მიხედვით ნახევრად საშემოდგომო ფორმაა, სწრაფად ვითარდება და საადრეოა, ნაკლებად ზამთარგამძლე და გვალვაგამძლეა, განსაკუთრებით ცუდად იტანს ჰაერის გვალვას. მცენარე მაღალმოზარდია, მძლავრად განვითარებული ფესვთა სისტემით. ფოთოლი გრძელი, განიერი. ღერო მსხვილი, მაგრამ ნაკლებად მტკიცე. თავთავი მსხვილი, ფაშარი, 17-21 თავთუნით, თავთუნის ღერაკი ფართო. ფხები გრძელი და უხეში. მარცვალი მსხვილი. გამოირჩევა მარცვალში ცილის გადიდებული შემცველობით, ფქვილის და გამომცხვარი პურის მაღალი გამოსავლიანობით. მოსავლიანობა მერყეობს 2,5-3,2 ტ/ჰა ფარგლებში. პოპულაცია მგრძნობიარეა მაღალი Sაგროტექნიკის მიმართ. მცენარე ადვილად ავადდება ყვითელი და მურა ჟანგათი.
დღევანდელი მდგომარეობა : ამჟამად ჯიში შესაძლებელია დაცული იყოს საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტის ან სხვა უცხოურ გენბანკებში.
წყარო : ნასყიდაშვილი, მ. სიხარულიძე, ე. ჩერნიში – ხორბლის სელექცია საქართველოში, თბილისი 1983 წ. გვ. 60; საქართველოს მთიანეთის სოციალურ–ეკონიკური განვითარების პრობლემები და მათი გადაჭრის გზები – საქ, მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია, თბილისი, 2010 წ. გვ. 307
დამატებითი ინფორმაცია : საუკეთესო ჯიშ-ტესტერია ნეკროზის გენების გამოსავლენად და მის გენოტიპშია მცენარის სწრაფი განვითარების გენები. ჯიში თავისი ბიოლოგიური და მორფოლოგიური ნიშნებით და თვისებებით დიდად განსხვავდება დოლის პურის თითქმის ყველა დანარჩენი ჯიშებისაგან.