ჭრელი იხვი
საზოგადო სახელი: იხვი
ლათინური დასახელება: Anas platyryncha
პოპულაცია: ჭრელი იხვი
წარმოშობა: ადგილობრივი ჭრელი იხვის წარმოშობაზე სარწმუნო წყაროებში ინფორმაცია არ მოიპოვება. ამ ფრინველის პროდუქტიულობა და სხვა სამეურნეო-ბიოლოგიური თავისებურებები გასული საუკუნის 70-იან წლებში პირველად შეისწავლა საქართველოს ზოოტექნიკურ-სავეტერინარო სასწავლო-კვლევითი ინსტიტუტის მეცხოველეობის კათედრის დოცენტმა ნანა ანთაძემ.
ფერით და ზოგიერთი სხვა ნიშან-თვისებით სქესობრივი დიმორფიზმი მკვეთრად აქვს გამოხატული. მამლის სხეული დაფარულია ყავისფერშავში გარდამავალი ფერის, კისერი კი მოშავო-მომწვანო მბზინავი ბუმბულით; დამახასიათებელია, აგრეთვე, თეთრი ზოლი კისერზე და 3-5 ამოგრეხილი ბუმბული ბოლოზე; მისგან განსხვავებით, დედალი „მწყრისფერია“, მისი სხეული მთლიანად დაფარულია შავი მოზაიკურზოლებიანი ყავისფერი ბუმბულით. მამალს ნაზი, ჩუმი ჩურჩულის მაგვარი ხმა აქვს, დედალი კი საკმაოდ ხმამაღლა ყიყინებს. ორივე სქესის იხვს ტერფი, ძირითადად, ყვითელი ფერის აქვს, ხოლო ნისკარტი ყვითელია-მონაცრისფრო ლაქებით.
დღევანდელი მდგომარეობა: ადგილობრივი ჭრელი იხვის ორგანიზებული ფერმა საქართველოში არ ყოფილა. შესაბამისად, მისი მოშენება დღესაც სტიქიურად მიმდინარეობს.
დღეისთვის ჭრელი იხვი, მეტ-ნაკლებად, გავრცელებულია საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე, მაგრამ უპირატესად გვხვდება სამეგრელოს, გურიისა და იმერეთის რაიონების წყალუხვი ზონების ერთეულ მოყვარულთა საოჯახო მეურნეობებში. მათ რაოდენობაზე სარწმუნო ცნობები არ მოიპოვება.
წყაროები: ნ. ანთაძე, მეფრინველეობა. თბილისი, 1966;
ნ. ანთაძე, სანაშენე მუშაობა მეფრინველეობაში. თბილისი, 1973;
ა. ჩაგელიშვილი, ლ. ჯიქია, ადგილობრივი ფრინველის ბიომრავალფეროვნების კონსერვაცია. საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტის შრომათა კრებული, ტ. XXXV, 2007.

მოკლე აღწერა: ადგილობრივი ჭრელი იხვი, საქართველოში შემოყვანილ პეკინურ იხვთან შედარებით, დაბალპროდუქტიულია. მამლების ცოცხალი მასაა 1,8-2,2 კგ, დედლების კი - 1,3-1,5 კგ. ორივე სქესის ფრინველისთვის დამახასიათებელი თვისებაა კანქვეშ საკმაო რაოდენობით ცხიმის დაგროვების უნარი.